Bỏ qua lời tôi là bỏ qua lời khuyên quý báu nhất đấy. Có thời giờ thì bạn có thể kiếm ra được tiền bạc - thường là như vậy. Không có gì xảy ra tới thân thể, tâm hồn ta mà không đi qua bộ óc của ta, ta thấy vui hay buồn cũng nhờ óc, nên kiểm soát trí óc là việc quan trọng nhất.
Trong một chương sau, tôi sẽ xét những cách thoả mãn khát vọng đó. Hễ làm không đổ mồ hôi thì nó không bằng lòng. Vậy bạn phải tiến chầm chậm.
Lần lần bạn nghiên cứu những vấn đề khó hơn và bạn sẽ có thể dùng luật nhân quả giảng cho tôi tại sao những con đường thẳng băng ở Luân Đôn lại ngắn như vậy còn ở Paris lại dài hàng mấy cây số. Tôi đã nghe một bà vợ đau đớn, bực tức nói: "Nhà tôi cứ đúng tám giờ là dắt chó đi chơi, và đúng 9 giờ 15 là đọc sách. Có một tiểu thuyết Anh, do một nữ sĩ viết, vô cùng hay hơn hết thảy những tiểu thuyết của George Eliot Brontes, cả của Jane Austen, mà có lẽ bạn chưa đọc.
Hai mươi bốn giờ đó là của bạn đấy, không có của cải nào quý hơn. Cho nên riêng tôi, tôi yêu sự gắng sức lắm. Bạn lên xe với tờ báo và bình tĩnh, ung dung để hết trí não vào tờ báo.
Không thể nào mang nợ! Bạn chỉ có thể tiêu phí thời gian đã qua; không thể tiêu phí được ngày mai, Trời giữ giùm ngày mai cho bạn; không thể tiêu phí được giờ sau, Trời giữ giùm giờ sau cho bạn. Trong khi bạn nhàn nhã đọc những quảng cáo về phim ảnh ở trang ngoài thì vẻ mặt bạn rõ là một người phong lưu, giàu thì giờ, một người ở một hành tinh nào đó mà mỗi ngày có tới 124 giờ chứ không phải 24 giờ. Nỗi nguy cuối cùng và lớn nhất là nỗi nguy tôi đã chỉ ở một chương trên: bị thất bại từ lúc đầu.
Đến mức đó thì đời ta có thể như đời sống trong tù và không phải là của ta nữa. Bây giờ chúng ta kiểm điểm lại xem mỗi ngày để dành thì giờ được bao nhiêu. Thường thường ông không yêu thích công việc của mình, may lắm là không ghét nó.
Nhưng riêng về phần tôi thì không khi nào bạn bắt gặp tôi du lịch mà không mang theo Marc Aurele. Một nguy hiểm nữa, là bị buộc chặt vào chương trình như một tên nô-lệ bị buộc chặt vào cỗ xe. Đáng lẽ tôi chỉ cho bạn thì xin bạn chỉ lại cho tôi.
Nhưng dù giàu đến bậc nào, bạn cũng không thể mua lấy được một phút. Nếu người ta bảo bạn chỉ chỉ tên những nhạc cụ dùng trong khúc đầu bản hòa tấu C thấp thì chắc bạn chỉ không được. Chúng ta không suy nghĩ.
Bạn thừa nhận rằng tôi đã chọn ví dụ đó không phải vì nó có lợi đặc biệt cho thuyết của tôi chứ? Có sao đâu? Tôi biết rằng bạn thưởng thức được âm nhạc, vì vậy các dàn nhạc mới lựa toàn những bản hay, bỏ hết những bản dở. Điều thứ nhất là phải vạch mục đích để định hướng nỗ lực của bạn.
Đừng khoe khoang gì nhiều về việc đương làm và đừng tỏ vẻ buồn bả, đau đớn về nỗi hết thảy người đời không biết sống cho ra sống, và nhất định bỏ phí biết bao thì giờ mỗi ngày. vạn sự đều tuỳ thuộc vấn đề đó cả. Vậy đợi tới tuần sau hoặc ngày mai là việc không lợi gì cả.