Và khi đã đọc xong, rất có thể bạn kết luận là một nửa số sách bạn đọc không liên quan gì đến chủ đề cả. Ví dụ tiêu biểu nhất là cuốn Kinh Thánh. Nhưng độc giả thấy rằng người anh hùng, dù không đáng phải chịu số phận khắc nghiệt như miêu tả, ít nhất cũng hiểu được tại sao mình lại phải chịu như vậy.
Tuy nhiên, vẫn còn có những điều chưa thay đổi. Chiến thắng đó bây giờ không còn ý nghĩa gì và những thất bại cũng không còn gây đau đớn. Ngôn ngữ thể hiện các thuật ngữ, định lý và phương trình toán học thường không hàm chứa ý nghĩa về cảm xúc.
Giả sử bạn đã xác định được vị trí của các câu chủ chốt trong một cuốn sách. Tuy nhiên, sự đơn giản của nó nằm ở chỗ nó mang tính cơ bản, nền tảng. Chúng tôi không chắc rằng mình có thể chỉ cho các bạn cách tìm ra các nguyên tắc đó.
Có thể tóm gọn các đặc điểm của cách đọc này trong từ chính thống. Độc giả cũng giống như những đứa trẻ ở chỗ các tác giả lớn có thể đóng vai trò người thấy đối với họ, nhưng điều đó không có nghĩa là họ không cần được lắng nghe. Điều này rất dễ nhận ra.
Nhiều vở kịch của Shakespeare đòi hỏi người đọc phải có sự suy đoán như trên. Nói cách khác là học bằng cách thực hành. Như Emerson nói về cái đẹp rằng nó là lý do tồn tại của chính nó.
Vì vậy, để trình bày chân lý này, chúng ta không chỉ đặt câu hỏi và trả lời mà còn phải hỏi theo trình tự nhất định, giữ vững được trình tự đó; phải thể hiện được sự khác nhau giữa các câu trả lời và cố gắng nêu được lý do tại sao; phải chỉ ra được cụ thể đoạn nào trong sách minh hoạ cho việc phân loại câu trả lời. Đây chính là trở ngại lớn nhất khi đọc những cuốn sách cổ, vì chúng thường chứa nhiều chi tiết khác với những điều độc giả đương đại biết. Làm sao để nhớ mọi điều mà huấn luyện viên nói, và vừa nhớ vừa trượt tuyết? Điều quan trọng khi trượt tuyết là bạn không nên nghĩ về từng động tác riêng lẻ, mà phải phối hợp chúng với nhau, xoay trở khéo léo thì mới trượt được nhẹ nhàng.
Vì vậy, nếu bạn đọc được một thiên sử thi bằng thơ hay một cuốn tiểu thuyết, thì bạn hoàn toàn có thể đọc dễ dàng một bài thơ trữ tình hay một cuốn truyện ngắn. Nhưng điểm được so sánh nhiều nhất là tính hoàn chỉnh trong sự phân tích mà mỗi tác giả thể hiện. Nó không hướng tới kết quả nào khác ngoài nó.
Bạn chỉ sở hữu nó hoàn toàn khi bạn biến nó thành một phần của bạn và bạn thành một phần của nó - tức là bạn phải viết vào trong sách. Sự rõ ràng được thể hiện ngay trong đề cương, và những phần liên quan đến nhau thì đi cùng nhau theo một trật tự nhất định. Độc giả có nhiệm vụ và cũng chính là cơ hội đáp trả lại tác giả bằng cách nêu nhận xét của bản thân.
Ta có thể thấy có những tay áo có vài chiếc cúc trang trí mà không có cái khuyết nào tương ứng. Tác phẩm Dẫn luận toán học của Whitehead lại mang tính cấp thiết hơi khác. Lời khuyên trên của chúng tôi có thể coi như một quy tắc của việc đọc ngoài.
Phân loại sách chính là quy tắc đầu tiên của kỹ năng đọc phân tích, và có thể được diễn đạt như sau. Tuy nhiên, một tác giả phân biệt rõ ràng các nghĩa khác nhau của từ mà mình sử dụng thì chắc chắn tác giả đó đang đưa ra các thuật ngữ. Là một độc giả không chuyên, bạn không cần đọc sách khoa học để trở thành uyên bác trong lĩnh vực đó mà chỉ cần đọc để hiểu lịch sử và bản chất khoa học.