Trước khi ngừng bút, tôi không thể không kể qua những nguy hiểm đang rình rập bạn. Vậy lúc đầu, xin bạn đừng làm nhiều quá. Tôi biết có những người cứ đọc, đọc như người ta uống rượu.
Và khi đã quyết định làm xong một công việc nào thì dù nó buồn chán đến đâu, cũng phải làm cho xong. Nhưng mới đầu nên gắng sức in ít như vậy thôi. Vậy lúc đầu, xin bạn đừng làm nhiều quá.
Trong một chương sau, tôi sẽ xét những cách thoả mãn khát vọng đó. Trong khi bạn nhàn nhã đọc những quảng cáo về phim ảnh ở trang ngoài thì vẻ mặt bạn rõ là một người phong lưu, giàu thì giờ, một người ở một hành tinh nào đó mà mỗi ngày có tới 124 giờ chứ không phải 24 giờ. Bạn đi chưa được mười bước thì trí óc bạn đã nhảy nhót ra khỏi vật đó, và đương giỡn với vật khác dưới mắt bạn.
Vậy khi bạn khởi sự dùng tất cả thì giờ của bạn thì ít nhất bạn cũng nhớ rằng bạn chỉ được dùng thì giờ của mình thôi chứ không phải thì giờ của người khác. Bạn làm việc quan trọng đó lúc nào? Theo tôi lúc thích hợp nhất là lúc đi từ sở về nhà. Thành thử, lần trước bạn tới nghe hòa nhạc, chỉ thấy thích và mê mẩn như một em nhỏ ngó những đồ chơi bóng lán, tóm lại, bạn chỉ có mặt ở đó thôi; còn lần này thì khác, bạn hẳn đã thực là sống.
Tôi không bảo rằng những cuốn ấy hợp cho những người mới học đâu, nhưng tôi không hiểu tại sao những người thông minh trung bình, sau một năm gắng sức đọc sách lại không thể tấn công những kiệt tác về sử hoặc triết học đó được. Quyết tâm ngừng công việc lại để tránh cái nguy đó, là một giải pháp vô ích. Bạn sẽ thấy kết quả.
Bạn là một thư ký ngân hàng và chưa đọc tiểu thuyết hấp dẫn của Walter Bagehot nhan đề là "Đường Lombard" ư? Thưa bạn, nếu bạn đọc cuốn đó, đọc kỹ nó một giờ rưỡi ba buổi tối trong tuần, bạn sẽ thấy công việc của bạn say mê tới mức nào. Thưa bạn, tôi nhiệt liệt lập lại rằng tôi viết cho bạn đấy. Thành một nhà chuyên môn cũng thú lắm chứ!
tôi nói vậy và buồn mà nhận rằng phần đông người ta không đọc thơ. Con đường tới thành La Mecque vốn vô cùng khó khăn, gập ghềnh và đáng buồn nhất là không bao giờ tới đích được. Trước khi tới bến xe, bạn phải kéo nó về có tới bốn chục lần.
Và trong khoảng thời gian đã định trước, bạn chỉ nghiên cứu về vấn đề đã chọn đó thôi. Hễ làm không đổ mồ hôi thì nó không bằng lòng. Thế thì tại sao bạn lại không rời khỏi nhà, lại cột đèn gần nhất với một cái vợt rồi nhận xét đời sống của các loài bướm đang đập cánh chung quanh ánh sáng, rồi sắp đặt lại những điều tìm được rồi dựng lên một thuyết?
Xin bạn đừng tỏ vẻ mỉa mai khi nghe hai tên ấy. Bạn nắm lấy cổ nó, lôi nó về. Cho nên khi khởi sự công việc vĩ đại là sống một đời đầy đủ, dễ dàng với 24 giờ một ngày, chúng ta nên hết sức tránh mọi rủi ro trong những bước đầu.
Thành một nhà chuyên môn cũng thú lắm chứ! tôi nói vậy và buồn mà nhận rằng phần đông người ta không đọc thơ. Tôi không cần biết bạn tập trung tư tưởng vào cái gì, miễn bạn chịu luyện cái bộ máy suy nghĩ của bạn là được.